มะเขือพวง มะเขือขมขื่น
เฝื่อน แต่มากด้วยสรรพคุณด้านยา

มะเขื่อพวง มีชื่อเรียกอยู่หลายชื่อ ทางภาคเหนื่อเรียกว่า มะแคว้ง ภาคอีสานเรียก หมากแข้ง ส่วนภาคใต้เรียก เขือน้อย เขือพวง ลูกแว้ง เขือเทศ เป็นพืชยืนต้น สามารถปลูกแล้วเก็บกินได้ทั้งปี ไม่ใช่พืชล้มลุกเหมือนมะเขือชนิดอื่นๆ เป็นวัชพืชที่ขึ้นได้โดยทั่วไปในเขตร้อน มีถิ่นกำเนิดเดิมอยู่ที่เขตฟลอริดา หมู่เกาะเวสต์ อินดีส์ เม็กซิโก จนถึงอเมริกากลาง และทวีปอเมริกาใต้แถบประเทศบราซิล แต่เป็นพืชเพาะปลูกเป็นอาหารในแถบเอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียตะวันออก

มะเขือพวงเป็นไม้พุ่มเตี้ย สูงประมาณ 1 - 2 เมตร ใบแน่น ทรงพุ่มไม่มีรูปแบบที่แน่นนอน ลำต้นตั้งตรงและแข็งแรง ลำต้นมีขนนุ่มขึ้นปกคลุม ลำต้นและใบมีหนามเล็กๆ ขึ้นโดยทั่วไป ดอกมีทั้งสีขาวและสีม่วงขึ้นอยู่กับชนิดของพันธุ์ ผลมีสีเขียวเป็นลูกทรงกลมขนาดเล็ก เมือสุกแก่จะเปลี่ยนเป็นสีส้ม เป็นพืชที่ทนแล้ง ปลูกได้ทั้งปี แต่จะให้ผลดกในช่วงฤดูฝน เป็นพืชที่ปลูกง่ายโตเร็วไม่มีปัญหาเรื่องโรคพืชและแมลงศัตรูพืช เมื่อนำมาบริโภคจึงมั่นใจได้ว่าปลอดภัยจากสารเคมีทางเกษตรแน่นอน

ในผลของมะเขือพวงมีสารทอร์โวไซด์ เอ, เอช (torvoside A, H) เป็นสตีรอยด์ไกลไซด์มีฤทธิ์ยับยั้งไวรัสมากกว่ายาอะไซโคลเวียร์ถึง ๓ เท่า สารทอร์โวนิน บี (torvonin B) เป็นซาโพนินชนิดหนึ่ง เชื่อกันว่าทำให้มะเขือพวงมีฤทธิ์ขับเสมหะ สารโซลานีน (solanine) เป็นอัลคาลอยด์จากพืชตระกูลมะเขือ สารนี้เป็นสารที่ทำให้เกิดความไม่สมดุลของแคลเซียมในร่างกาย ผู้ป่วยโรคไขข้อจึงไม่ควรกินพืชตระกูลมะเขือ นอกจากนี้มะเขือพวงยังมีสารเส้นใยอยู่สูงมาก มากกว่ามะเขือยาวถึง 3 เท่าและมากกว่ามะเขือเปราะถึง 65 เท่า สารเส้นใยนี้มีชื่อเรียกว่า เพกทิน เป็นสารที่ละลายน้ำได้ สารนี้จะเปลี่ยนเป็นวุ้นเคลือบบริเวณลำไส้ ทำให้ลำไส้ดูดซึมแป้งและน้ำตาลได้ช้าลง จึงช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดไม่เพิ่มขึ้นสูงเร็วจนเกินไป ทำให้สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานได้ดี ปัจจุบันมีการสกัดสารเพกทินนี้ไปชงเป็นชาดืมเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลแล้ว

มะเขือพวงเป็นพืชที่ช่วยเสริมสุขภาพ โดยมีสรรพคุณตามตำราแพทย์แผนไทยคือ ช่วยเจริญอาหาร ย่อยอาหาร ช่วยระบบขับถ่าย บำรุงธาตุ ขับเสมหะ แก้ไอ ช่วยให้โลหิตหมุนเวียนดี แก้ฟกช้ำ ไอเป็นเลือด ฝีบวมมีหนอง ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ได้แสดงคุณสมบัติที่เด่นชัดของมะเขือพวงในการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของลำไส้เพื่อตอบสนองต่อสารพิษที่เข้ามายังระบบทางเดินอาหาร มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันความเสื่อมและแก่ก่อนวัย มีฤทธิ์ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในโรคเบาหวาน อีกทั้งยังมีสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายหลายชนิด

ที่ไร่พอใจ เกษตรอินทรีย์ ต้นมะเขือพวงเราแทบไม่จำเป็นต้องปลูก ส่วนใหญ่จะขึ้นมาเอง ไม่ต้องรดน้ำ ไม่ต้องใส่ปุ๋ย ทนต่อโรคและแมลงศัตรูพืช ปลอดภัยจากสารพิษแน่นอน จะเห็นว่ามะเขือพวงถึงแม้จะมีผลขนาดน้อยนิด มีรสขมขื่น กลับเป็นพืชที่มีคุณค่าทั้งทางโภชนาการ สรรพคุณทางยา และสมุนไพรมากมายเกินขนาดจริงๆ ใครที่เคยเขี่ยมะเขือพวงออกจากอาหารควรเปลี่ยนใจหันมากินมะเขือพวงกันได้แล้ว

ความสำคัญของเกษตรอินทรีย์